Khai mạc Lễ hội Đền Kỳ Cùng – Tả Phủ

          Ngày 12/3/2015 ( tức ngày 22 tháng Giêng năm Ất Mùi), tại thành phố Lạng Sơn đã diễn ra khai mạc Lễ hội Đền Kỳ Cùng – Tả Phủ.

          Đến dự có đồng chí Tô Hùng Khoa, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo UBND thành phố, các phòng, ban, đoàn thể thành phố và đông đảo nhân dân, du khách trong, ngoài tỉnh.

          Di tích Đền Kỳ Cùng nằm ở phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn, trước đây thuộc Phố Muối, xã Vĩnh Trại, châu Thoát Lãng, tỉnh Lạng Sơn. Đền Kỳ Cùng là nơi thờ ông Cộc, ông Dài (vị thần sông của đền Kỳ Cùng).

          Đền Kỳ Cùng cũng gắn với truyền thuyết ông Tuần Tranh, là một quan tướng nhà Trần được nhận chức Tuần ở huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, sau đó được cử lên Lạng Sơn để dẹp giặc, yên dân. Tính quan Tuần vui vẻ, cởi mở, mỗi chiều đến thường đánh cờ trên bãi đã trên sông Kỳ Cùng, quan lớn Tuần Tranh trong thời gian ở Lạng Sơn chỉ huy quân đánh giặc, không may bị thua, quân lính thiệt mạng nhiều, ông lại bị vu cáo là phạm tội dâm ô. Để giữ thanh danh cho mình, ông nhảy xuống sông tự tử tại bến Kỳ Cùng. Nỗi oan của quan lớn Tuần Tranh sau được Thân Công Tài,  Đô đốc phủ, Đô đốc đồng tri Hán quận công chứng minh và giải nỗi oan khuất cho. Theo nhân dân Lạng Sơn vì có công này nên vào Lễ hội Kỳ Cùng, ông quan lớn Tuần Tranh phải đi kiệu (được rước) lên Đền Tả Phủ (nơi thờ ông Thân Công Tài) để làm lễ tạ ơn. Việc này đẫn đến việc liên quan giữa hai Lễ hội là Lễ hội Đền Kỳ Cùng và Lễ hội Đền Tả Phủ.

          Đền Tả Phủ nằm ở trung tâm phố chợ Kỳ Lừa, thuộc phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn. Đền thờ một vị quan tướng thời Hậu Lê tên là Thân Công Tài, chức Tả đô đốc, Hán quận công vì thế nhân dân quen gọi là Đền Tả Phủ – tên chữ là Tả Phủ Linh từ. Thân Công Tài là một nhân vật lịch sử có công lao lớn với nhân dân Xứ Lạng nói riêng, cũng như là một danh nhân lịch sử văn hóa tiêu biểu của dân tộc ở thời nửa sau thế kỷ XVII.

          Lễ hội Đền Kỳ Cùng – Tả Phủ kéo dài từ ngày 22 đến ngày 27 tháng Giêng với đầy đủ các nghi thức như những lễ hội khác. Phần lễ tập trung chủ yếu vào ngày 22 và 27, gồm các nghi thức như lễ tế, lễ tạ, xin rước bát hương quan lớn Tuần Tranh từ Đền Kỳ Cùng lên chơi tại Đền Tả Phù. Đặc biệt là vào sáng ngày 27 sẽ diễn ra lễ cướp đầu pháo, dân gian quan niệm những ai cướp được đầu pháo thì năm ấy sẽ  gặp may mắn, gia đình bình an, làm ăn buôn bán phát đạt, thịnh vượng.

          Lễ vật được dâng lên gồm các sản vật của địa phương. Ngoài ra khi đoàn rước đi đến đâu người dân xung quanh đó tùy vào điều kiện mà sắm những mâm lễ vật như xôi gà hoặc thịt lợn quay dâng lên tỏ lòng thành kính của mình đối với các bậc thánh thần và cầu xin cho một năm mới an khang thịnh vương, nhà nhà no ấm…

          Phần hội bao gồm những trò chơi dân gian như: múa rồng, múa sư tử, chơi cờ, kéo co, hát then, hát sli, lượn, quan họ… với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc Lạng Sơn và du khách ngoài tỉnh tạo nên không khí đông vui, náo nhiệt.

          Lễ hội Đền Kỳ Cùng – Tả Phủ là sự kiện văn hóa quan trọng nhằm phục vụ nhu cầu hưởng thụ các giá trị đời sống tâm linh của nhân dân các dân tộc trong và ngoài tỉnh. Tạo không khí tưng bừng, phấn khởi, cổ vũ, động viên nhân dân thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị năm 2015 và các năm tiếp theo./.

                                                                                          Nguyễn Như Trang

                                                                                  Sở Thông tin và truyền Thông